Na sukces w wystąpieniach publicznych bardzo często patrzymy przez pryzmat talentu. Mówimy, że ktoś jest „urodzonym mówcą”, nie ma układu nerwowego czy po prostu jest to dla niego naturalne. Oczywiście talent odgrywa dużą rolę podczas przemówień, nie jest on jednak warunkiem skutecznego przemawiania. Wystąpienia publiczne nie różnią się niczym od innych kompetencji takich jak nauka języka obcego, umiejętność wykonywania równań matematycznych czy nawet jazda na rowerze. Można się ich nauczyć na wysokim poziomie, jeżeli zaangażujemy w to nasz czas i energię. W tym artykule dowiesz się od czego zacząć, jeżeli chcesz na własną rękę rozwijać swoje zdolności przemawiania.
Po pierwsze – trenuj regularnie
Zdajemy sobie sprawę, że wystąpienia publiczne wiążą się z dużą ilością stresu (o tym jak poradzić sobie z tremą przeczytasz tutaj). Częściowo jest to naturalna reakcja organizmu, ale nie należy zapominać, że jeżeli przez całe życie w niewielkim stopniu trenujemy wystąpienia, stres z nimi związany będzie jeszcze większy. Niestety bardzo często uciekamy od mównicy, traktując ją jako zło konieczne. Do przemówień podchodzimy zadaniowo, przygotowując się tylko do mowy, którą mamy wygłosić, bez świadomości, że z dużym prawdopodobieństwem będziemy wygłaszać kolejne mowy w przyszłości. Jeżeli nie zmienimy naszego podejścia do wystąpień publicznych z „przykrego zadania do wykonania” na „proces uczenia się i rozwoju”, nasz postęp mimo zwiększającego się doświadczenia będzie niewielki.
Tymczasem regularne treningi wystąpień mogą znacząco obniżyć poziom stresu, podnieść Twoje umiejętności autoprezentacyjne i ostatecznie zwiększyć pewność siebie podnosząc jakość wystąpień w dłuższej perspektywie. Co więcej, jeżeli i tak musimy od czasu do czasu występować publicznie, regularne treningi pomogą nam skrócić czas na przygotowanie do kolejnych wystąpień. Poświęcenie czasu na trening nie tylko sprawi, że nasze wystąpienia będą skuteczniejsze, ale również możemy zaoszczędzić dużo czasu i nerwów.
Regularnie niekoniecznie oznacza często. Wystarczy raz na tydzień a nawet raz na dwa tygodnie przygotować i wygłosić mowę na wcześniej przygotowany (lub zaproponowany) temat. Nawet tak niewielka intensywność treningów, pozwoli poczuć się dużo pewniej i sprawniej podczas gdy otrzymasz realne zadanie przygotowania i wygłoszenia prezentacji.
Po drugie – trenuj mądrze
W nauce przemawiania nie chodzi o to żeby jak najwięcej mówić. Równie ważnymi jak bezpośredni trening wystąpienia jest trening procesu przygotowań oraz ewaluacja wystąpień. W przygotowaniach warto próbować różnych technik i sposobów np. raz napisać całe wystąpienie a innym razem przygotować tylko najważniejsze punkty. Im więcej próbujesz nowych sposobów, tym większa szansa, że znajdziesz ten najbardziej optymalny dla Ciebie lub stworzysz hybrydę różnych form na własny użytek.
Treningowe wystąpienia warto nagrywać. Treningi przed kamerą nie tylko pozwolą oswoić się z obiektywem (co jest istotną kwestią przy wystąpieniach w mediach), ale przede wszystkim udokumentują nasze postępy i zapiszą materiał do analizy. Obejrzenie własnego wystąpienia z odtworzenia pozwala „wyłapać” elementy, których nawet nie byliśmy świadomi, a są widoczne dla naszych odbiorców. Sama ich świadomość, to pierwszy krok do tego, żeby w przyszłości je wyeliminować.
Do oceny własnych wystąpień należy podejdź z odpowiednim dystansem. Na początku, możesz mieć bowiem bardzo krytyczne nastawienie, które będzie zniechęcać Cię do dalszych prób. Analiza wideo, na którym znajdujemy się w stresującej sytuacji może nie być przyjemna, a tendencja do krytycyzmu jest naturalna. Należy zatem pamiętać, że poza wyłapywaniem błędów warto docenić te elementy, które zostały wykonane zgodnie z planem. Jeżeli trenujesz już od jakiegoś czasu, warto porównać pierwsze nagrania z aktualnymi, co pozwala zobaczyć postęp, który udało się nam osiągnąć.
Dystans w samoocenie jest istotny szczególnie z perspektywy procesu uczenia się nowej kompetencji, opisanego w pierwszym akapicie. Nie od razu zostaniemy fantastycznymi mówcami porywającymi tłumy, a etap satysfakcji z własnych wystąpień można osiągać w różnym tempie. Aby dostrzegać postęp warto stawiać sobie małe wyzwania na każdą mowę np. „Moja mowa będzie trwać co najmniej 2 minuty” lub „W ramach tej mowy zastosuję puentę”. Rozwój umiejętności przemawiania metodą małych kroków pozwoli nam nie tylko szybciej osiągać efekty, ale przede wszystkim ukierunkuje nasz rozwój dokładnie na te aspekty wypowiedzi, które są dla nas istotne. Jeżeli więc uważamy, że głównym wyzwaniem w naszym rozwoju jest stosowanie odpowiedniej struktury mowy, to nasze małe wyzwania powinny dotyczyć głównie tego zagadnienia.
Po trzecie – inspiruj się
Sztuka wystąpień publicznych jest nauką bardzo empiryczną, gdzie wiele rzeczy warto wypróbować w praktyce. Nie oznacza to jednak, że sposoby argumentacji, metody budowania relacji z publiką czy pomysły na dobre otwarcie wystąpienia musimy wypróbować „na sobie”. Bardzo dużo możemy nauczyć się również oglądając wystąpienia innych mówców i mówczyń, szczególnie tych, którzy mają już duże doświadczenie. Doskonałym źródłem inspirujących i dobrze przygotowanych wystąpień mogą być konferencje TED. Baza TED Talks zawiera już ponad 3700 wystąpień na najważniejsze tematy z dziedzin takich jak społeczeństwo, nauka, kultura czy design. Innym źródłem może być serwis YouTube, gdzie znajdziesz nie tylko wystąpienia ale rozmaite materiały instruktażowe dotyczące przemawiania.
Należy tutaj zaznaczyć, że Twoja wiedza codzienna i specjalistyczna ma bardzo duże znaczenie na to jak jesteś odbierany podczas wystąpienia. Czytanie dużej ilości książek czy artykułów nie tylko zwiększa nasz zasób słownictwa, ale również daje nam większy komfort i elastyczność podczas wystąpienia. Jeżeli dobrze rozumiemy i mamy szeroką wiedzę na przedstawiany przez nas temat, zdecydowanie trudniej będzie nas zaskoczyć pytaniem oraz dużo szybciej i z większym spokojem wybrniemy z sytuacji, w której straciliśmy wątek. Z tego powodu szeroka wiedza, poza oczywistymi benefitami, może również podnieść jakość naszych przemówień.
Czy warto wystąpień publicznych uczyć się samodzielnie?
Według badań Andersa Ericssona do nauki nowej umiejętności na profesjonalnym poziomie potrzebujemy ok. 10 000 godzin. Badania opublikowane w roku 2008 wywołały bardzo dużo emocji w środowisku naukowym, doczekując się wielu antytez i komentarzy. Część badaczy uważa, że ta liczba jest znacząco mniejsza, niektórzy, że jest ona niedoszacowana. Nie musisz jednak rozstrzygać tego naukowego sporu aby dojść do prostego wniosku – nauka wystąpień publicznych to proces. Proces, którego długość trwania może być zależna od danej osoby. Niemniej powinniśmy przyjąć dłuższą perspektywę nauki. Wystąpień publicznych nie nauczymy się podczas pierwszej próby. Długoterminowe podejście do nauki przemawiania wymaga od Ciebie nie tylko regularnych treningów i poszerzania swojej wiedzy, ale również – zarządzania procesem uczenia się.
W tym zadaniu może Ci pomóc profesjonalny trener wystąpień publicznych. Trener nie tylko popatrzy na Twoje wystąpienia z zewnętrznej eksperckiej perspektywy, ale również przekaże wiedzę której z powodu braku czasu lub dostępu nie mogliśmy zdobyć. Do jego zadań szczególnych należy również zaznaczone wcześniej zarządzanie procesem. Trener może sugerować kierunki rozwoju retorycznego, pokazywać te obszary które wymagają jeszcze dodatkowej pracy, ale również te, na których osiągnęliśmy już wysoki poziom.
Powyższe stwierdzenia mogą doprowadzić nas do wniosku, że proces nauki wystąpień publicznych nie różni się od nauki innych kompetencji, a zarazem najskuteczniejszym modelem będzie model hybrydowy, łączący pracę trenera z pracą własną. Istnieje wiele możliwości samodzielnego trenowania, a Twoja inicjatywa i praca własna są podstawą do rozwoju retorycznego. Ostatecznie to Ty będziesz przemawiać i to Ty powinieneś poradzić sobie z tym wyzwaniem. Poza osobistymi treningami, warto również zadbać o trenera, który pomoże w wyznaczeniu odpowiedniego kierunku rozwoju, pozwoli ustrzec się błędów i oceni Twoje mowy z zewnętrznej perspektywy. Połączenie obu tych elementów pozwoli Ci osiągnąć cel w sposób efektywny i efektowny.
Zachęcając do nauki wystąpień publicznych jak największą grupę osób, zapraszamy do skorzystania z darmowej konsultacji z trenerem One Speech. Zapisać się na nią można poprzez formularz kontaktowy lub telefonicznie.
Napisz do autora
